Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor (artikelen 19 en 28) dat gemeenten zowel bij de begroting als bij de jaarrekening een overzicht van incidentele baten en lasten presenteren. Met behulp van dit overzicht kan worden bepaald in hoeverre de totale baten en lasten in evenwicht zijn, maar ook in hoeverre de structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Het overzicht is, voor zowel raad als voor provincie, een essentieel onderdeel bij de bepaling van het structureel evenwicht van de exploitatie. Er is sprake van structurele exploitatieruimte als de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten. Dit percentage zegt iets over de robuustheid van de financiële positie van de gemeente.
De uitwerking is in lijn met de Themacirculaire incidentele baten en lasten 2015 van de provincie Zuid-Holland en de Notitie structurele en incidentele baten en lasten (2018) van de Commissie BBV en de handreiking daarbij uit 2021.
In onderstaand overzicht zijn per programma de incidentele baten en lasten met een eenmalig of tijdelijk karakter opgenomen.
Overzicht incidentele baten en lasten | Bedragen x € 1.000 | |||||
Programma | Begroting 2022 | Jaarrekening 2022 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
lasten | baten | saldo | lasten | baten | saldo | |
Samenwerkend en Verbindend Dordrecht | 703 | 0 | -703 | 161 | 0 | -161 |
Leefbaar en Veilig Dordrecht | 2.126 | 0 | -2.126 | 22.376 | 31.024 | 8.648 |
Groen en Ruimtelijk Dordrecht | 3.301 | 107 | -3.194 | 2.266 | 0 | -2.266 |
Sociaal en Zorgzaam Dordrecht | 2.371 | 0 | -2.371 | 17.126 | 498 | -16.628 |
Lerend en Ondernemend Dordrecht | 2.117 | 200 | -1.917 | 4.830 | 933 | -3.897 |
Gezond en Levendig Dordrecht | 3.219 | 146 | -3.073 | 1.078 | 0 | -1.078 |
Duurzaam en Innovatief Dordrecht | 322 | 85 | -237 | 260 | 0 | -260 |
Bouwend en Bereikbaar Dordrecht | 31.441 | 35.200 | 3.759 | 37.094 | 28.768 | -8.326 |
De Financiën van Dordrecht | 3.331 | 554 | -2.777 | 3.127 | 15.938 | 12.811 |
Totaal | 48.931 | 36.292 | -12.639 | 88.318 | 77.161 | -11.157 |
In onderstaande opsomming worden de incidentele bedragen uit de tabel toegelicht. Alleen posten groter dan € 100.000 zijn opgenomen, wat inhoudt dat de tabel een conservatief/voorzichtig beeld schetst, omdat de werkelijke incidentele uitgaven feitelijk hoger zijn dan nu wordt gepresenteerd.
Samenwerkend en Verbindend Dordrecht
Innovatie personenvervoer over water (lasten € 161.000)
Pilot voor een snelle verbinding over water tussen de Drechtsteden en Gorinchem die plaatsvindt in de periode 2022-2025.
Leefbaar en Veilig Dordrecht
Integraal veiligheidsplan 2019-2022 (lasten € 322.000)
Het betreft de afsluiting van het plan waarin gedurende de periode 2019-2022 vijf prioriteiten op het gebied van veiligheid zijn aangepakt.
Plan van aanpak 'Kromhout' (lasten € 343.000)
Dit betreft de in 2022 gemaakte kosten voor het plan van aanpak voor aandachtsgebied Kromhout en omgeving, waar in 2023/2024 een tijdelijke taskforce wordt opgezet om de fysieke en sociale leefbaarheid en veiligheid op orde te brengen.
Campagne Zwerfafval (€ 120.000)
Eenmalige campagne voor de bestrijding van zwerfafval, waarbij in 2022 extra activiteiten zijn uitgevoerd op het gebied gedragsverandering, aanspreken en gerichte handhaving.
Crisisopvang Oekraïners (lasten € 21.591.000, baten € 31.024.000)
Dit betreft de in 2022 gemaakte kosten voor de crisis opvang van Oekraïners en de rijksvergoeding daarvan voor de jaren 2022/2023.
Groen en Ruimtelijk Dordrecht
Opgave 'Waterstad' (lasten € 693.000)
De kosten betreffen het laatste jaar van de beleidswens waarin innovatieve klimaatmaatregelen zijn getroffen, onder andere in de Dordwijkzone.
Intensivering bestrijding boomziekten (lasten € 414.000)
Dit betreft kosten voor onderzoek en samenwerking in ons 'Living Tree Lab Dordrecht'. Samen met andere gemeenten, onderzoeksinstellingen, deskundigen en universiteiten in binnen- en buitenland is onderzoek uitgevoerd en kennis en ervaring uitgewisseld op het gebied van boomziektebestrijding. Deze intensivering eindigde in 2022.
Ecologisch beheer Nieuwe Dordtse Biesbosch (lasten € 135.000)
Project- en organisatiekosten om ecologisch beheer in Nieuwe Dordtse Biesbosch mogelijk te maken. Dit project is in 2022 afgesloten.
Kwaliteitsimpuls bomenbestand (lasten € 766.000)
Dit project is in 2022 uitgevoerd met als doel een kwaliteitsimpuls aan het bomenbestand te realiseren. De activiteiten betroffen de verjonging van het bomenbestand, de intensivering snoei en de nodige inhaalslag onderhoudswerkzaamheden om te voldoen aan de Wet Natuurbescherming.
Campagne 'Zwerfafval' (lasten € 258.000)
Deze campagne (zie ook bij programma 'Leefbaar en Veilig') betreft een extra impuls door tijdelijke maatregelen ter verbetering van leefbaarheid en vermindering van overlast door minder/geen zwerfvuil c.q. bijplaatsingen. Belangrijk onderdeel van de campagne was de pilot met zgn. 'FIKS-teams' om binnen drie uur afvaldumpingen te verwijderen.
Sociaal en Zorgzaam Dordrecht
Energietoeslag (lasten € 13.810.000)
Dit betreft de eenmalige energietoeslagen uitgekeerd aan Dordtenaren, vanwege de fors gestegen energiekosten in 2022.
Investeringsplan sociaal domein (lasten € 1.786.000, baten € 498.000)
Dit plan betreft incidentele uitgaven voor een tijdelijke inzet van een 'FLITS-team' en een 'perspektief-team MBO Drechtsteden'. De beide teams zijn werkzaam tot en met 2023. De baten betreffen een subsidie.
Inzet sociaal pontonnier (lasten € 270.000)
De sociaal pontonnier droeg in de periode 2020 t/m 2022 zorg voor een intensievere hulpaanpak bij multiprobleemgezinnen en aandachtshuishoudens.
Intensivering ondersteuning kwetsbare groepen (lasten € 520.000)
Met deze intensivering die eindigt in 2022, zijn diverse kwetsbare groepen tijdelijk extra ondersteund.
Intensivering inzet sociale wijkteams (lasten € 590.000)
Met deze intensivering die eindigt in 2022, is de inzet van de sociale wijkteams tijdelijk verruimd.
Warme ontmoetingsplekken (lasten € 150.000)
De openingstijden van diverse publieke locaties worden vanwege de energiecrisis als proef in 2022 en 2023 voor zogenaamde 'warme ontmoetingen' verruimd.
Lerend en Ondernemend Dordrecht
Campusontwikkeling (lasten € 2.453.000)
Om een campus op het leerpark te realiseren is een projectsubsidie beschikbaar voor de Dordrecht Academy (hoger onderwijs).
Smart City (lasten € 137.000)
Dit project betreft een onderzoek naar hoe digitalisering en datagestuurd werken, kansen bieden bij de aanpak van maatschappelijke opgaven. Dit gebeurt samen met partners door middel van pilots en innovatieve experimenten.
Actieprogramma 'The next chapter' (lasten € 397.000, baten € 354.000)
De projectsubsidies voor het actieprogramma Maatschappelijke diensttijd lopen tot en met uiterlijk 2023.
Dordts leerprogramma (lasten € 905.000)
Met het Dordts leerprogramma (DLP) wordt subsidie verstrekt voor activiteiten met een eenmalig of projectmatig karakter om buiten schooltijd de ontwikkelachterstand bij leerlingen (van 0-12 jaar) in 11 specifieke onderwijsinstellingen in Dordrecht weg te werken.
Afrekening 'Arcade' (lasten € 682.000, baten € 579.000)
Arcade is een vereniging van 10 schoolbesturen die de huisvesting verzorgt voor de scholen in het primair en speciaal onderwijs in Dordrecht. Per 1/1/2021 is het grootste deel van de schoolgebouwen voor het primair- en primair speciaal onderwijs overgedragen aan 'Arcade'. Een deel van de exploitatielasten en -baten zijn echter nog terecht gekomen bij de gemeente Dordrecht, en grotendeels afgerekend met Arcade en deels met scholen (MI-vergoeding, betreft Materiële Instandhouding voor het gebouwonderhoud en de energiekosten).
Sloop en asbestsanering schoolgebouw Karel Doormanweg (lasten € 256.000)
De onderwijsbegroting bevat geen budget voor sloop-/asbestsanering van dit schoolgebouw. Voor het primair onderwijs worden de incidentele kosten voor dit betreffende gebouw gedekt vanuit incidentele middelen.
Gezond en Levendig Dordrecht
Herpositionering 'Hof' (lasten € 215.000)
Dit project vond plaats in 2021/2022 en is inmiddels afgerond. De uitgaven hebben betrekking op de verbouwing en herinrichting van Het Hof.
Cultuurprogramma (lasten € 378.000)
Uit de cultuurnota 'De kracht van cultuur, voor en door iedere Dordtenaar', is in 2022 budget beschikbaar gesteld voor een aantal eenmalige culturele projecten en initiatieven.
Mijlpaal 1572 Eerste Statenvergadering (lasten € 269.000)
Er is in 2022 een speciaal herdenkingsevenement georganiseerd om de eerste vrije statenvergadering te vieren bij Het Hof van Nederland in Dordrecht, de plek waar deze ‘verborgen’ revolutie plaatsvond in 1572.
Uitvoering toekomstvisie sportparken (lasten € 216.000)
Dit betreft incidentele kosten vanwege de noodzakelijke verplaatsing van de Dordtse voetbalclub 'v.v. Dubbeldam'.
Duurzaam en Innovatief Dordrecht
Duurzaamheidsopgave (lasten € 260.000)
Duurzaamheid is vooralsnog geen structurele taak voor een gemeente. Voor de duurzaamheidsopgave is een reserve en kunnen subsidies beschikbaar. zijn. Hiervan worden projecten als gevolg van het klimaatakkoord uitgevoerd. Deze taak wordt op projectbasis begroot en is zodoende niet als structurele gemeentelijke taak in de begroting opgenomen.
Bouwend en Bereikbaar Dordrecht
Grondexploitaties (lasten € 30.764.000, baten € 12.473.000)
Op basis van het verloop van grondexploitaties worden de winstnames bij het afsluiten van een grondexploitatie gestort in de algemene reserve grondbedrijf. Conform de handreiking van de provincies is hier per definitie sprake van incidentele posten.
Grondexploitaties - mutatie balanspost voorraden (lasten € 5.130.000, baten € 16.126.000)
De mutatie met de balanspost voorraden wordt conform de regelgeving afzonderlijk opgenomen.
Proef gratis openbaar vervoer 65+ (lasten € 512.000)
2022 was het laatste jaar van deze proef, waarbij Dordtenaren die ouder zijn dan 65 jaar, gratis gebruik konden maken van het openbaar vervoer.
Implementatie Omgevingswet (lasten € 143.000)
Dit project betreft de voorbereidingskosten voor de implementatie van de nieuwe Omgevingswet die in 2024 van start gaat.
Project fietsenstalling Zuidelijk Stationsgebied (lasten € 364.000, baten € 169.000)
De incidentele lasten betreffen een bijdrage aan ProRail voor het bouwen van een vernieuwde fietsenstalling aan de parkzijde van station Dordrecht. Deze fietsenstalling wordt gerealiseerd door ProRail en blijft ook hun eigendom, maar de gemeente en de provincie Zuid-Holland dragen bij aan de realisatie van deze stalling. Een deel van de kosten worden door een subsidie van de provincie Zuid-Holland gedekt.
Spoorbeveiliging Dordtse Mijl (lasten € 181.000)
Op het industriegebied 'Dordtse Mijl' is sprake van een klein spoorlijntje naar het havengebied waar tweemaal per dag een trein heel langzaam overheen rijdt. Verkeersdeelnemers worden met 'toeters en bellen' (letterlijk) geattendeerd dat het treintje eraan komt. Spoorbeveiliging valt onder de verantwoording van ProRail en is geen gemeentelijke taak. De gemeente realiseert in samenwerking met ProRail voor deze unieke situatie een normale beveiliging (met lichten en slagbomen).
De Financiën van Dordrecht
Transitie traject 'ICT-beweegt' (lasten € 2.331.000)
Dit traject betreft de noodzakelijke transformatie van de regionale ICT.
Verkoopresultaat vastgoed (lasten € 389.000, baten € 210.000)
Bezit is maar één keer te verkopen, dus is er altijd sprake van incidentele baten. In lijn met de incidentele verkoop- en tijdelijke verhuuropbrengsten worden ook de tijdelijke beheerlasten van deze panden tot aan de verkoop als incidenteel aangemerkt.
Implementatie subsidievolgsysteem 'Easyfunders' (lasten € 407.000)
Met dit bedrag is een klantvriendelijk subsidie-informatiesysteem geïmplementeerd dat noodzakelijk is om aan de huidige eisen te voldoen om het subsidieproces op een consistente, rechtmatige en controleerbare manier uit te kunnen voeren.
Proef verlaging hondenbelasting (baten -/- € 250.000)
2022 was het laatste jaar waarin de hondenbelasting verlaagd was.
Ontvangen rijkscompensatie energietoeslag (baten € 15.978.000)
Dit betreft ontvangen compensatie van het Rijk om de kosten van de energietoeslag te dekken (zie de uitgaven bij het programma 'Sociaal en Zorgzaam Dordrecht').